W Polsce rośnie świadomość ekologiczna, a jednym z jej najważniejszych przejawów jest Operacja Czysta Rzeka.
To największa w kraju akcja społecznego sprzątania rzek i terenów zielonych. Siódma edycja tego przedsięwzięcia, która wystartowała 1 marca, już zgromadziła 362 sztaby, 402 akcje i 8914 uczestników, którzy zebrali 3 tony odpadów. To jednak dopiero początek, bo w nadchodzących tygodniach czekają nas kolejne inicjatywy, w tym sadzenie drzew i lokalne akcje sprzątania w ramach Międzynarodowego Dnia Działań na rzecz Rzek, który przypada 14 marca.
Rzeki w kryzysie: Polacy widzą problem
Z najnowszego badania EKObarometr wynika, że 56% Polaków uważa rzeki za najbardziej zanieczyszczone przestrzenie w naszym kraju. Co czwarty ankietowany wskazuje, że to właśnie zanieczyszczenie rzek stanowi największe zagrożenie dla przyszłości naszej planety. Te obawy nie są bezpodstawne – każdego roku do polskich rzek trafiają tony śmieci, które nie tylko szpecą krajobraz, ale także zagrażają ekosystemom wodnym i zdrowiu ludzi.
Operacja Czysta Rzeka od 2019 roku stara się zmieniać tę rzeczywistość. Dzięki zaangażowaniu 64 tysięcy wolontariuszy udało się zebrać aż 1447 ton śmieci. W tegorocznej edycji, która rozpoczęła się nad Nysą Kłodzką, wzięło udział kilkudziesięciu ochotników. W ciągu zaledwie kilku tygodni zarejestrowano już 360 sztabów i zaplanowano 402 akcje w całej Polsce.
Międzynarodowy Dzień Działań na rzecz Rzek – sadzenie drzew i sprzątanie
14 marca to Międzynarodowy Dzień Działań na rzecz Rzek, który w tym roku będzie obchodzony w szczególny sposób. Sztab Główny Operacji Czysta Rzeka zaplanował akcję sadzenia drzew na Mazowszu, w okolicach Łosic. „Stworzymy pierwszy Las Operacji Czysta Rzeka, który zostawimy następnym pokoleniom” – zapowiada Daniel Parol, jeden z organizatorów.
Drzewa odgrywają kluczową rolę w ochronie rzek. Ich korzenie stabilizują brzegi, zapobiegając erozji, a cień rzucany na wodę ogranicza wzrost temperatury i parowanie, co sprzyja rozwojowi roślinności wodnej. Dodatkowo drzewa magazynują wodę, zmniejszają eutrofizację i wspomagają procesy samooczyszczania się rzek.
W ramach programu Operacja Czysta Rzeka Sadzi Drzewa, który jest wspierany przez Stowarzyszenie Wspólnota Arche, od 2023 roku posadzono już 20 730 drzew, w tym buki, świerki, sosny, dęby i graby.
Lokalne akcje sprzątania – każdy może się przyłączyć
W weekend 14-15 marca w całej Polsce odbędą się lokalne akcje sprzątania. Wolontariusze będą porządkować m.in. dolinę Następówki na Mazowszu, okolice rzeki Dobrej na Dolnym Śląsku, Wisłę w Puławach oraz rzeki Gnojnik, Łówczanka i Budkowiczanka.
Organizatorzy zachęcają do udziału w akcjach zarówno indywidualnych wolontariuszy, jak i całe społeczności. Szefem sztabu może zostać każda dorosła osoba, która podejmie się koordynacji lokalnej inicjatywy. Uczestnikiem może być każdy, kto ukończył 13 lat (młodsi wymagają zgody rodziców). Akcje mogą być organizowane także przez szkoły, przedszkola czy firmy w ramach wolontariatu pracowniczego.
Operacja Czysta Rzeka: wspólna troska o przyszłość
Operacja Czysta Rzeka to nie tylko sprzątanie, ale także edukacja i budowanie świadomości ekologicznej. Początkowo akcja miała dotyczyć jedynie rzeki Bug, ale szybko rozprzestrzeniła się na całą Polskę. Dziś angażuje lokalne społeczności, samorządy, organizacje pozarządowe, przedsiębiorców, a także znane osobistości, takie jak Kayah, Marek Kamiński, Justyna Steczkowska czy Beata Sadowska.
Współpraca na tak dużą skalę przynosi wymierne efekty. W ciągu sześciu edycji zebrano 1447 ton śmieci, a liczba uczestników stale rośnie. To dowód na to, że Polacy coraz bardziej doceniają wartość czystych rzek i chcą aktywnie uczestniczyć w ich ochronie.
Jak dołączyć do akcji?
Rejestracja sztabów i uczestników odbywa się na stronie www.operacjarzeka.pl. Organizatorzy przypominają, że każda, nawet najmniejsza inicjatywa ma znaczenie. Kolejne okazje do działania to Światowy Dzień Wody (22 marca) i Światowy Dzień Ziemi (22 kwietnia).
Operacja Czysta Rzeka to nie tylko akcja sprzątania – to ruch, który łączy ludzi w trosce o wspólne dobro. Jak mówią organizatorzy: „To nasza odpowiedzialność wobec przyszłych pokoleń”. I warto ją wziąć na swoje barki.
