W drugim kwartale 2024 roku rynek kredytów mieszkaniowych w Polsce doświadczył znaczącego spadku, zarówno pod względem liczby, jak i wartości nowo udzielonych kredytów.
Według raportu AMRON-SARFiN, w okresie od kwietnia do czerwca banki zawarły 45 434 umowy kredytowe, co przyniosło łączną kwotę 19,118 miliarda złotych. W porównaniu do pierwszego kwartału oznacza to spadek o 29,56% w liczbie udzielonych kredytów oraz o 28,87% w ich wartości. To zjawisko zaskoczyło wielu obserwatorów rynku, którzy mimo trudnej sytuacji, spodziewali się większej stabilizacji.
Przyczyny spadku na rynku kredytów mieszkaniowych
Głównymi czynnikami wpływającymi na spadek na rynku kredytów mieszkaniowych były zaostrzenie kryteriów udzielania kredytów przez banki oraz brak klarownych deklaracji rządowych dotyczących nowych programów dopłat do kredytów hipotecznych. Potencjalni nabywcy mieszkań znaleźli się w trudnym położeniu – wahają się, czy skorzystać z dostępnych ofert kredytowych, czy poczekać na ewentualne zmiany w polityce wsparcia lub na spadek cen mieszkań. Decyzje Rady Polityki Pieniężnej o utrzymaniu stóp procentowych NBP na poziomie 5,75% również miały swoje odbicie w aktywności kredytowej. Wpływ na rynek miało także wyraźne osłabienie aktywności sektora deweloperskiego, co ograniczyło podaż nowych mieszkań.
Zadłużenie i liczba kredytów w spłacie
Na koniec drugiego kwartału 2024 roku w spłacie pozostawało 2 279 387 kredytów mieszkaniowych, co świadczy o utrzymującej się, choć nieco słabnącej, aktywności na rynku kredytów hipotecznych. Łączne zadłużenie polskich gospodarstw domowych z tego tytułu wyniosło 488,306 miliarda złotych, co oznacza wzrost w porównaniu do poprzedniego kwartału, gdy zadłużenie wynosiło 483,981 miliarda złotych. Średnia wartość nowo udzielonego kredytu mieszkaniowego wzrosła o 1,43% i wyniosła 423 336 złotych.
Ożywienie w sektorze budownictwa mieszkaniowego
Mimo spadku na rynku kredytów, sektor budownictwa mieszkaniowego odnotował pewne oznaki ożywienia. Dane Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) wskazują, że od kwietnia do czerwca 2024 roku rozpoczęto budowę 62 294 mieszkań, co stanowi wzrost o 3,69% w porównaniu do poprzedniego kwartału. Również liczba wydanych pozwoleń na budowę wzrosła o 4,8%, osiągając poziom 73 323. Spadek odnotowano natomiast w liczbie mieszkań oddanych do użytkowania, która zmniejszyła się o 2,12%, do poziomu 47 260 lokali.
Deweloperzy, mimo ostrożnej reakcji na sytuację rynkową, rozpoczęli budowę 38 597 mieszkań, co jest spadkiem o 8,09% w porównaniu do poprzedniego kwartału, ale jednocześnie oznacza wzrost o 57,28% w porównaniu z analogicznym okresem w 2023 roku. Liczba wydanych pozwoleń na budowę mieszkań spadła o 1,72% w porównaniu z pierwszym kwartałem 2024 roku, ale była o 28,07% wyższa niż rok wcześniej.
Ceny mieszkań i rynku najmu
W drugim kwartale 2024 roku ceny transakcyjne mieszkań w największych polskich miastach nadal rosły, choć dynamika wzrostów była zróżnicowana. Największy wzrost cen odnotowano we Wrocławiu, gdzie ceny wzrosły o 6,55%, osiągając średni poziom 11 659 złotych za metr kwadratowy. W Krakowie ceny wzrosły o 5,71%, do poziomu 13 020 złotych za metr kwadratowy, co czyni to miasto jednym z najdroższych w Polsce. W Warszawie ceny wzrosły o 2,08%, osiągając średnią cenę transakcyjną na poziomie 14 278 złotych za metr kwadratowy. Podobne tendencje zaobserwowano w Poznaniu, gdzie ceny wzrosły o 3,04%, osiągając poziom 10 102 złotych za metr kwadratowy.
Rynek najmu mieszkań w Polsce również wykazał pewne oznaki wzrostu. Najwyższe wzrosty czynszów odnotowano w Krakowie (o 1,51%) i Katowicach (o 1,06%), gdzie średni czynsz najmu wzrósł odpowiednio o 27 i 13 złotych. W Warszawie średni czynsz najmu wyniósł 2 243 złote, co stanowi wzrost o 0,76% w porównaniu do poprzedniego kwartału. Warto jednak zaznaczyć, że Wrocław był jedynym miastem, gdzie odnotowano spadek czynszu, który wyniósł 1,76%.
Perspektywy na przyszłość
Choć II kwartał 2024 roku przyniósł wyraźne spadki na rynku kredytów mieszkaniowych, perspektywy na przyszłość nie są jednoznaczne. Rynek pozostaje w fazie wyczekiwania, gdzie kluczowe będą decyzje dotyczące polityki mieszkaniowej oraz stabilności gospodarki. Sektor bankowy, mimo obecnych wyzwań, aktywnie uczestniczy w pracach nad ulepszaniem systemu informacji o nieruchomościach. Przykładem tego jest propozycja Związku Banków Polskich dotycząca wykorzystania doświadczeń sektora bankowego w tworzeniu ogólnopolskiej bazy danych o nieruchomościach, w ramach powstającego Portalu DOM.
