Studenci często decydują się na podjęcie pracy podczas wakacji. Pracodawcy chętnie zatrudniają młodych ludzi, gdyż są oni „tańszymi” pracownikami. Podpisują umowy zlecenia, umowy o pracę, umowy o dzieło – co ze składkami do ZUS?

Studenci pracują najczęściej na podstawie umów cywilnoprawnych – zlecenia i o dzieło. Zdarza się też, że podpisują umowy o pracę. Warto wiedzieć, jakie składki trzeba opłacać od takich umów.

Jakimi ubezpieczeniami jest objęty pracujący student?

Umowa o dzieło

Niezależnie od tego, czy jest to student czy nie, od umowy o dzieło nie płaci się żadnych składek. Jeśli jednak student wykonuje umowę o dzieło na rzecz firmy, w której pracuje na umowę o pracę, bądź zawrze umowę o dzieło z innym podmiotem niż własny pracodawca, ale wykonuje ją na rzecz swojego pracodawcy, to pracodawca będzie musiał opłacić od umowy o dzieło wszystkie składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne (łącznie ze składkami od wynagrodzenia pracowniczego).

Umowa zlecenie

Student do ukończenia 26 roku życia, wykonujący umowę zlecenie, nie podlega ubezpieczeniom z tego tytułu. Status studenta przysługuje osobie od dnia przyjęcia w poczet studentów do dnia ukończenia studiów lub skreślenia z listy studentów. Za studenta uważa się osobę, która studiuje na studiach licencjackich lub inżynierskich, magisterskich uzupełniających lub jednolitych studiach magisterskich. Studentami, według przepisów ubezpieczeniowych, nie są osoby na studiach doktoranckich oraz podyplomowych, nawet jeśli mają mniej niż 26 lat.

Ze zwolnienia w opłacaniu składek nie korzysta także student, który podpisuje umowę zlecenia z własnym pracodawcą (czyli tam, gdzie ma już umowę o pracę). W takim przypadku umowa zlecenia w zakresie ubezpieczeń traktowana jest tak samo jak umowa o pracę. Ta sama zasada dotyczy sytuacji, gdy student zawiera umowę zlecenia z innym podmiotem niż własny pracodawca i wykonuje ją na rzecz swojego pracodawcy. Pracodawca musi wówczas opłacić od umowy zlecenia wszystkie składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. 

Student powyżej 26 roku życia, który pracuje na umowę zlecenia i jest to jego jedyny tytuł do ubezpieczeń społecznych podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu, wypadkowemu i zdrowotnemu.

Umowa o pracę

Student zatrudniony na umowę o pracę, nawet jeśli ma mniej niż 26 lat, podlega ubezpieczeniom społecznym na takich samych zasadach jak pozostali pracownicy. Pracodawca opłaca więc za niego obowiązkowo wszystkie składki na ubezpieczenia społeczne oraz na ubezpieczenie zdrowotne.

Student, który pracuje na umowę o pracę, zyskuje wiele przywilejów, których nie mają osoby pracujące na umowę o dzieło lub zlecenia. Między innymi ma prawo do urlopu czy wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych. Jest też objęty wszystkimi obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi. W związku z tym korzysta z ochrony, którą te ubezpieczenia gwarantują – ma prawo do świadczeń m.in. w razie choroby czy macierzyństwa.

Jak mogę sprawdzić, czy pracodawca odprowadza za mnie składki do ZUS-u?

Jeśli nie jesteśmy pewni, czy szef płaci składki na ubezpieczenia społeczne, można to sprawdzić na kilka sposobów:

• Osobiście w placówce ZUS – konieczny będzie dowód osobisty lub paszport.
• Pisemnie – poprzez złożenie wniosku ZUS ZZU w placówce ZUS lub online na stronie www.zus.pl.
• Elektronicznie – poprzez Platformę Usług Elektronicznych ZUS (PUE).
• Podczas wideorozmowy z pracownikiem ZUS (e-wizyta).