2 kwietnia 2024 roku Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o ochronie sygnalistów.
Dokument ten, przedłożony przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, ma na celu wdrożenie unijnej dyrektywy w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa. Jest to niezwykle istotny krok w stronę budowania transparentności i bezpieczeństwa w polskich firmach i instytucjach.
Ustawa definiuje sygnalistę jako osobę zgłaszającą nieprawidłowości w związku z zatrudnieniem. Może to być pracownik, były pracownik, funkcjonariusz, żołnierz zawodowy, zleceniobiorca, stażysta czy wolontariusz. Ponadto, ochroną będą objęte osoby, które zgłaszają naruszenia prawa z uzasadnioną podstawą, działając w interesie publicznym, a nie dla własnej korzyści.
Dodatkowo, projekt ustawy przewiduje szereg mechanizmów chroniących sygnalistów przed działaniami odwetowymi. Obejmują one m.in.:
- Zachowanie tajemnicy tożsamości sygnalisty.
- Możliwość wystąpienia o zadośćuczynienie lub odszkodowanie w przypadku doświadczenia działań odwetowych.
- Zakaz zwalniania, dyskryminowania lub innego krzywdzenia sygnalisty.
Ustawa nie wprowadza obowiązku dokonywania zgłoszeń. Każdy sygnalista będzie sam decydował, czy chce skorzystać z ochrony przewidzianej w ustawie.
Z kolei pracodawcy będą zobowiązani do opracowania procedury zgłoszeń wewnętrznych. Określi ona zasady przyjmowania zgłoszeń i stworzy kanały do ich przyjmowania. Wewnętrzne systemy sygnalizowania ułatwią diagnozowanie nieprawidłowości w zakładzie pracy i pomogą eliminować niepokojące zdarzenia.
